Азэрбиджан версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

|Гоуидзэр = Odlar Yurdu (МашӀоМафӀэ Къэрал)

|Къалэ нэхъыщъхьэр = [[БакуБэкуу]]

|Къалэ нэхъ инхэр = БакуБэкуу, Гянджа, Сумгаит, Мингечаур, Нахичеван, Ханкенди, Евлах, Ширван

'''Азэрбиджан Республикэ''' ({{lang-az|Azərbaycan Respublikası}}) — [[Къаукъаз|ИпшъэИпщэ Къаукъазым]] хэт къэрал. Къалэ нэхъышъхьэр — [[БакуБэкуу]].

Азэрбиджаныр ИпшъэИпщэ Къаукъазым хэт. И гъунапкъэхэр здыӀухьэхэр: ишъхъэрэмкӀэищхъэрэмкӀэ — [[Урысей]]м, къуэхьэпӀэмкӀэ — [[Ермэлы|Ермэлэймрэ]], [[Курджы]]мрэ, ипшъэмкӀэипщэмкӀэ — [[Къажэр]]ым, къуэкӀыпӀэмкӀэ [[хы Каспий]] и Ӏуфэм Ӏохьэ.

Темперэтурэ курытыхэркурытхэр щӀышылэм зэрыхъур −10° — +4° С, бадзэуэгъуэм 5° — +27° С.

I илъэс мин ди лъэхъэнэм ипэм Азэрбиджаным и ишъхъэрэищхъэрэ лъэныкъуэм [[КъаукъазКъэукъаз Албаней]] къэралыр хэтт.

VII лъэхъэнэм Азэрбиджаныр [[Хьэрып халифэтхьэлифэт]]ым хэта. Ар зэхэхуа яужяужь Азэрбиджаным и шӀыпӀэмщӀыпӀэм къэрал зытӀущ къыхокӀыр.

XIX лъэхъэнэм и пэм Азэрбиджаныр [[Урысей империэ|Урысейм]] хохьэ, яужырейм и ӀэнатӀэгъуэр къэрал псом щышъхьэщыувэрщыщхьэщыувэр 1828 гъэм Урысеймрэ [[Къажэр империэ|Къажэрымрэ]] [[Туркманчай тхылъ]]ыр щыкӀатхамщыщӀатхам.

[[Жэпуэгъуэ револуциэ|Джэпуэгъуэ револуциэм]] яуж Урысейм, 1918—1920 гъэхэм къэралыр хуиту щыта [[Демократ Республикэ Азэрбиджан]] джоуэицӀэр жоуэ.

1991 гъэм щыкӀэдзауэщыщӀэдзауэ Азэрбиджаныр къэрал хуитухуитыу щыт.

== ДжылэрЖылэр ==

Къэлъытэгъуэ гуэрэхэмкӀэ, 2010 гъэм къэралым джылужылэу дэсыр млн 9 цӀыху.

Лъэпкъ нэхъ инуиныу щытхэр (2007): [[азэрбиджанхэр]] (90,6 %), [[лезгинхэр]] (2,2 %), [[урысхэр]] (1,5 %), [[талышхэр]] (0,9 %), [[авархэр]] (0,5 %), пэмыкӀхэрэнэгъуэщӀхэри.

ДынкӀэДинкӀэ нэхъыбэр [[Мыслимэн|мыслимэнхэмыслимэнхэщ]] (>90 %), [[Чыристэн|чыристэнхэ]], [[Иудэн|иудэнхэ]].

== АдминистрациэмкӀэ гуэчыгъуэргуэшыгъуэр ==

Азэрбиджан — къэрал унитару щыт. АдминистрациэмкӀэ хэку 66 мэгуэшеугуэш ({{lang-az|rayonlar}}).