Псыхуабэ версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
57 сатырыр
|сайтым и бзэр =
}}
'''Псыхуабэ''' ({{Lang-ru|Пятигорск}}) - [[Ставропол къэрал|Ставропол къэралым]] хэт къалэ. 2010 гъэм 19 щӀышылэм къыщыкӀэдзауэ Ипшъэ-Къаукъаз федерал куейм икъалэ Ӏаташъхьа.
 
Км. 196 [[Шъэт-Къалэ|Шъэт-Къалэ]] пэщылъ. Урыс-къалэ щыхъуар 1780 гъэм.
 
=== Тхыдэ ==
 
1334 гъэм япэреуэ Бешто тепсэлъыхьыр тхыдэм Ибн Батуна, хьарып-зекӀуэ "Биш-даг" (Ӏуашъхьитху) псыхуабэ къакӀэжу етхыр. Сигизмунд фон Герберштейным зэритхымкӀэ ( джэрмэн пэштыхьым зекӀу Урысеймрэ пэмэкӀ шӀыпӀэхэмрэ игъэкӀуам 1517 1526 гъэхэм ) Къаукъаз къушъхьахэр ишъхъэрэмкӀэ [[Псыжъ|Псыжъ]] иде здыӀухьам бешто-адыгэхэр иэ "чики" мэпсохэ ( "чики" - шхуиӀам кӀаххэр къыригъэкӀыу хъун, гъуащу а цӀэмкӀэ къэбэрдейхэм еджу ).
=== Тхыдэ ==
 
1334 гъэм япэреуэ Бешто тепсэлъыхьыр тхыдэм Ибн Батуна, хьарып-зекӀуэ "Биш-даг" (Ӏуашъхьитху) псыхуабэ къакӀэжу етхыр. Сигизмунд фон Герберштейным зэритхымкӀэ ( джэрмэн пэштыхьым зекӀу Урысеймрэ пэмэкӀ шӀыпӀэхэмрэ игъэкӀуам 1517 1526 гъэхэм ) Къаукъаз къушъхьахэр ишъхъэрэмкӀэ [[Псыжъ|Псыжъ]] иде здыӀухьам бешто-адыгэхэр иэ "чики" мэпсохэ ( "чики" - шхуиӀам кӀаххэр къыригъэкӀыу хъун, гъуащу а цӀэмкӀэ къэбэрдейхэм еджу )
 
* 1561 гъэм Иуан Бзаджэр Урысейм ипщыр Гуэщэней Идархэ япхъур иэчэ. Абы щыгъуэми адыгэ пщыхэр [[Мэзкуу|Мэзкуу]] дохьахэ, урыс уэркъ лъэпкъ Черкасскэхэр абыхэм къахокӀыр.
 
* 1773 гъэм урыс-Ӏазэгъуэ Гюлденштедтым итхыгъэ иригъэкӀуэкӀхэмкӀэ Ӏуашъхьа пштырым игугъ ешъыр, ибгъуэнкӀагъ псыхуабэ къыздыкӀэжми.
 
* 1780 гъэм урысхэм Константиногорск быдапӀэр яшъын кӀадзэ иджырей Псыхуабэм идежь - Азов-Мэздэгу дзэм я быдапӀэхэм ящыщу. А гъэм къалэр и иэпэреуэ къалъытэ.
* 1803 гъэм Псыхуабэр зыгъэпсэхупӀэ къалэу мэхъур.
 
* 1803 гъэм Псыхуабэр зыгъэпсэхупӀэ къалэу мэхъур
 
== Лъэпкъ дэсхэр ==
( 2002 гъэмкӀэ урысей псом джылэ бжыгъэ ирагъэкӀуэкӀамкӀэ )
 
( 2002 гъэмкӀэ урысей псом джылэ бжыгъэ ирагъэкӀуэкӀамкӀэ )
 
* Урыс - 153, 251
* Ермэлы - 27, 362
Line 89 ⟶ 81:
 
== Сурэтылъэ ==
 
<gallery>
image:Пятигорск январь 2010.jpg
Line 100 ⟶ 91:
File:Пятинорск вид.JPG
</gallery>
 
 
[[Category:Wp/kbd]]