Исраил версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Content deleted Content added
цӀ Albora7 moved page Исраэл to Исраел
No edit summary
1 сатырыр
{{Country
|АдыгэцӀэр = ИсраэлИсраел
|ИцӀэдыдэр = {{lang-he|מדינת ישראל (Medīnat Yisrā'el)}}</br>{{lang-ar|دولة إسرائيل (Dawlat ʾIsrāʾīl)}}
|ИцӀэм еуэ = Исраэлым
|Нып = ‎ Flag_of_Israel.svg‎
|Дэмыгъэ = ‎Coat_of_arms_of_Israel.svg‎
|Гоуидзэр =
|Къэрал уэрэдым и цӀэр = הַתִּקְוָה‎ (Гугъэ)
|Аудио = Hatikvah instrumental.ogg
|ШӀыпӀэтхыпхъэм = Israel in its region (pre 1967 territory).svg
|lat_dir = N|lat_deg = 31|lat_min = 47|lat_sec = 0
|lon_dir = E|lon_deg = 35|lon_min = 13|lon_sec = 0
|region = IL
|CoordScale =
|Бзэхэр = [[иврит]], [[хьэрыпыбзэ]]
|Хуитыныгъэм и махуэ = 1948 нэкъыгъэм и 14
|КъызхэкӀар = [[Британиэшхуэ|Британиэшхуэм]]
|Къалэ нэхъыщъхьэр = [[ЕрусэлэмЕрусэлим]]
|ӀэнатӀэ хабзэр = [[Парламент республикэ]]
|Къалэ нэхъ инхэр = [[ЕрусэлэмЕрусэлим]], [[Тел Авив]], [[Хайфа]]
|Тхьэмадэхэм я пӀэхэр = Президент</br>Премиер министыр
|Тхьэмадэхэр = [[Шимон Перес]]</br>[[Биниамин Нетаниаху]]
|И инагъымкӀэ и пӀэр = 143
|ШӀыпӀэр = 20 770<ref>Исраэлым и шӀыналъу зэфӀэувар, хутыныгъэ зауэм къыхэкӀауэ 1949 гъэм, а гъунапкъэхэмкӀэ къэрал нэхъыбэхэмрэ Лъэпкъ Зэгуэтхэмрэ къалъытэ Исраэлыр</ref>/22 072<ref>ШӀыпӀэ яужкӀэ Исраэлым и ӀэнатӀэм кӀэхьэхэр, КъуэкӀыпӀэ Ерусэлэмымрэ Голэн бгыхэмрэ. Исраэлым и официал тхылъхэм къагъэсэбэп, ауэ, Лъэпкъ Зэгуэтхэм къызарэмлъытам шъхьэкӀэ дуней сэбэпыгъуэ игъуэткъым.</ref>
|Псым и процентыр = 2
|Этнохоронимыр =
|Джылу дэсымкӀэ и пӀэр = 95
|Джылэр = 7 695 000<ref>[http://www.newsru.co.il/israel/29dec2010/zsb8005.html Нэхъышъхьэ лэжьыгъэ статистикэмкӀэ (НЛС): Исраэлым джылу дэсыр — 7,7 млн цӀыху, абыхэм - 75,4 % — джуртхэр] {{Ref-ru}}</ref>
|Джылэбжыгъэм и гъэр = 2010
|Джылэм и Ӏувагъыр = 349
|ВКӀуП = 204,133
|ВКӀуП-р гъэ щатар = 2009
|ВКӀуП-мкӀэ и пӀэр = 52
|ВКӀуП-цӀыхум техуэр = 28 081<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/weodata/weorept.aspx?sy=2009&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=946,921,964,939,134,463,436,941&s=NGDPD,NGDPDPC&grp=0&a=&pr.x=45&pr.y=13 Валутэмкэ и дунейпсо фонд] {{Ref-ru}}</ref>
|Валутэр = Шекел кӀэ
40 сатырыр
|Commons = Israel
}}
'''Исраэ́лИсраэел''' ({{lang-he|מדינת ישראל, Medīnat Yisrā'el}}, {{lang-ar|دولة إسرائيل, Dawlat ʾIsrāʾīl}}) — [[Азиэ|Азиэм]] и ипшъэ-къуэхьэпӀэм хэт къэрал. Къалэ нэхъышъхьэр [[Ерусэлэм]].
 
== Хэкумэтхыр ==
{{Main|ИсраэлИсраел и хэкумэтхыр}}
[[Файл:Israel topo en.jpg|180px|thumb|left|Исраэл и шӀыпӀэтхыпхъэр]]
ИсраэлырИсраелыр [[Азиэ|Азиэм]] и ипшъэ-къуэхьэпӀэ лъэныкъуэм хэт, [[Хы Курыт|хы Курытым]] и къуэкӀыпӀэ лъэныкъуэ Ӏуфэм, ипшъэмкӀэ [[Хы Плъыжь|Хы Плъыжьым]]. Къэралым и гъунапкъэхэр здырикӀуэмрэ здыӀухьэхэмрэ: ишъхъэрэмкӀэ - [[Ливан|Ливаным]], ишъхъэрэ-къуэкӀыпӀэмкӀэ - [[Шам|Шамым]], къуэкӀыпӀэмкӀэ - [[Йордан|Йорданымрэ]], [[КъуэхьэпӀэ Йордан|КъуэхьэпӀэ Йорданым]], ипшъэ-къуэхьэпӀэм - [[Мысыр|Мысырымрэ]] [[Газам и лъэныкъуэ|Газам и лъэныкъуэм]].
 
Къэралыр мы ин шъхьэкӀэ и шӀыпӀэхэр куэду зэшъхьэщокӀхэ.
56 сатырыр
 
== Тхыдэр ==
{{Main|ИсраэлымИсраелым и тхыдэ}}
Япэрей джурт лъэпкъ пэсырейхэр Исраэлым щихьахэр 1200 гъэм ди лъэхъэнэхэм и пэм, а зэманыгъуэм щыщ ИсраэлИсраел шӀыпӀэм хэту къагъуэта 250 джурт хьэблэжъхэр<ref>[http://www.krugosvet.ru/articles/14/1001477/1001477a2.htm#1001477-L-106|publisher Энциклопедиэ "Кругосвет" - Пэсырей Палестинэ. 2008]</ref>. А зэманыгъуэм яужкӀэ хэкум [[филистейхэр]] йохьэ. Пэштыхьей ӀэнатӀэ зэфӀоувэр япэреуэ [[Исраэл пэштыхьей]], яужымкӀэ [[Яуда пэштыхьей]] абыхэм я зэмэныгъуэр щытехуэр XI-X ди лъэхъэгэхэм я пэм.
 
VIII ди лъэхъэнэхэм япэм щыкӀэдзауэ ди лъэхъэнэм нэс шӀыпӀэр къэрал зэщымыщхэм я ӀэнатӀэм кӀэхьурэ хъур [[Ӏэшурей|Ӏэшурейм]], [[Бабилоней|Бабилонейм]], [[Ахеменидхэм я империэ|Ахеменидхэм]], [[Пэсырей Македониэ|Македониэм]].
83 сатырыр
 
== Джылэр ==
{{Main|ИсраэлИсраел и джылэр}}
Исраэлым и Нэхъышъхьэ лэжьыгъэм статистикэм теухуауэ къызэриӀохумкӀэ, 2010 гъэм дыгъэгъазэм и 29-м къэралым джылу дэсар (хэкухэс лэжьэну къэкӀуахэр хэмыту) зэрыхъур 7, 695 млн цӀыху. Абыхэм: [[джуртхэр]] - 5,802 млн (75,4%), [[хьэрыпхэр]] - 1,573 млн (20,5 % (абыхэм хиубыдэр хьэрып мыслимэнхэр - [[палестинхэр]], [[бедуинхэр]], [[хьэрып чыристэнхэр]]), лъэпкъ мы ину я бжыгъэр хъууэ дэсхэр - 320 мин цӀыху (4,2% ([[адыгэхэр]], [[друзхэр]], [[ермэлыхэр]])<ref>[http://www.cbs.gov.il/shnaton53/st02_01.pdf title The population, by religion and population group] Israel Central Bureau of Statistics{{Ref-en}}</ref>.
 
== Экономикэр ==
{{Main|ИсраэлИсраел и экономикэр}}
[[Файл:Wheat-haHula-ISRAEL2.JPG|thumb|220px|Гуэдз губгъуэ Исраэлым]]
Исраэлым и экономикэм дунем ВКӀуП-ымкӀэ 52-нэрей пӀэр еӀыгъ. [[Ипшъэ-КъуэхьэпӀэ Азиэ|Ипшъэ-КъуэхьэпӀэ Азиэм]] хэт къэралхэм япэрейхэм ящыщ экономикэмрэ индустриэмрэкӀэ и зэфӀэтыкӀэр. Къэралым щэхуэгъуэкӀэ экономикэр лъэшу зэфӀэт, кэралыгъуэ ӀэнатӀэри абым хэту.
147 сатырыр
 
== Къэрал зэхэтыкӀэр ==
{{Main|ИсраэлИсраел и къэрал политикэ зэхэтыкӀэр}}
Исраэлыр парламент республику щыт.
 
171 сатырыр
 
== ТехьэпӀэхэр ==
* [http://www.cbs.gov.il ИсраэлымИсраелым Статистикэкэ и нэхъышъхьэ буром и официал сайт] {{Ref-en}}
* [http://www.britannica.com/nations/Israel Israel] Британникэ Энциклопедиэм
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html The World Factbook: Israel]