Убыхыбзэ версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

[[ИпшъэкъаукъазыбзэхэрИшъхъэрэкъаукъазыбзэхэр|ИпшъэкъаукъазИшъхъэрэкъаукъаз унагъуэшхуэ]] (псом къамылъыта)

Убыхыбзэр здызэфӀэувауэ драпсалъэтэр [[Хы ФӀыцӀэ|Хы ФӀыцӀэм]] и Ӏуфэм, [[Къаукъаз|ИпшъэИшъхъэрэ Къаукъазым]], иджыпсту урысызыбзэурысыбзэ здызэрахьэ лъэныкъу щыт Лазаревскэ, Курыт, Хьуэдзэ куейхэр [[Щачэ|Щачэ]]-къалэм. 1860 гъэхэм Къаукъаз зауэр щыухым идежь [[УбыххэУбыххэр|Убых]] лъэпкъыр Тыркум ирагъэкӀа. Мы куэду, къэнэжьа тӀэкӀур адыгэ иэ абазэ къаджэхэмкъуаджэхэм хагъэтӀысхьурэ яхэгъуэщыхьахэ. Апхуэдурэ убыхыбзэм и шӀыналъэр фӀэкӀуэда.

Убыхыбзэр зэрагъэшъагъуэр и фонетикэмкӀэ - 84 согласнэ макъу иӀа ( абыхэм плӀыр мы убыху, псалъэ хамэхэм шъхьакlэ, бзэм къыихьахэр ), гласну тӀу къуэдей ( «а» кӀыхьу «а» кӀэкӀыу ). Убыхыбзэм нэхъыбу согласнэ зиӀа бзэуэ яшъэр "койсаныбзэхэм" [[Африкэ|ИшъхъэрэИпшъэ Африкэм]] щыпсоу лъэпкъхэм ябзэхэра.