|
| ISO3 = abq
}}
'''Абазэбзэ''' ('''абазэбзэкlэабазэбзэкӀэ''': ''Абаза Бызшва'') — [[Абазэ|абазэ лъэпкъхэм]] ябзэ [[Абазэ-Адыгэбзэхэр|абазэ-адыгэбзэхэм]] ящыщ. Здэпсалъэр инэхъыбу [[Къэрэшей-Шэрджэс|Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм]], абдежьым lаташъхьаӀаташъхьа бзихым языуэ щыт. Урысейм абазэбзэкlэабазэбзэкӀэ псалъу исыр (Урысей псом иджылэ бгъыгъэ 2002 гъэм ирагъэкlуэкlамкlэирагъэкӀуэкӀамкӀэ) мин 38, 247, Тыркум мин 10, 000 хуэдиз (1995 гъэмкlэгъэмкӀэ).
БзэкlэБзэкӀэ нэхъ зэхьчыр [[Апхъазыбзэ|апхъазыбзэм]].
== ПсалъэкӀэхэр ==
== Псалъэкlэхэр ==
Абазэбзэр псэлъэкlитlупсэлъэкӀитӀу зэшъхьащокlхэрзэшъхьащокӀхэр, ахэри тlурытlуэтӀурытӀуэ мэгуэчхэр:
* '''Ашуа псэлъэкlэпсэлъэкӀэ (Тапанта):'''
** ''къубинэ-элбыргъэн псэлъэкlэпсэлъэкӀэ''
** ''гумлокт (краснэвосток) псэлъэкlэпсэлъэкӀэ''
* '''Къушъхьа псэлъэкlэпсэлъэкӀэ (lашъхъаруаӀашъхъаруа):'''
** ''кхъуэвы псэлъэкlэпсэлъэкӀэ''
** ''апсуа псэлъэкlэпсэлъэкӀэ''
ПсалъэкlэхэрПсалъэкӀэхэр ятхыгъэмкlиятхыгъэмкӀи, псалъэзэхэгъувэкlэмкlипсалъэзэхэгъувэкӀэмкӀи зэшъхьащокlхэрзэшъхьащокӀхэр. Абы пэмыкlыупэмыкӀыу езыхэри тlурытlыутӀурытӀыу мэгуэчыжьхэ. Ауэ зэгуэрыlуэныгъэмкlэзэгуэрыӀуэныгъэмкӀэ гугъу яlакъымяӀакъым лъэпкъхэм. Апхъазыбзэмрэ абазэбзэмрэ япэрей лъэхъэнэхэм зыуэ щытауэ ялъэтэ бзэшъэныгъэ-lазэгъуэхэмӀазэгъуэхэм, VII-XII лъэхъэнэхэм зэхэкlахузэхэкӀаху. Бзэшъэныгъэ-lазэгъуэхэмӀазэгъуэхэм къушъхьа псэлъэкlэрпсэлъэкӀэр (lашъхъаруаӀашъхъаруа), нэхъ зэримхъуэкLауэзэримхъуэкӀауэ, апхъазыбзэм нэхъ игъунэгъу ялъытэр. Зэр гугъэхэмкlэгугъэхэмкӀэ lашъхъаруахэрӀашъхъаруахэр апхъаз-абазэ лъэпкъым (япэрем зыуэ щытам) тапантахэм яуж къыхэкlыукъыхэкӀыу ипшъэ лъэныкъуэмкlэлъэныкъуэмкӀэ куэчын щыкlадзарщыкӀадзар. Абы шъхьакlэшъхьакӀэ ябзэр апхъазыбзэм нэхъ ехьчу кlалъытэркӀалъытэр
== Тхыбзэр ==
Абазэ тхыбзэр щызэфlэуварщызэфӀэувар 1932 гъэм, латин хьарыфкlэхьарыфкӀэ, 1938 гъэм урыс хьарыфкlэхьарыфкӀэ зэрахъуэкlазэрахъуэкӀа:
{| class="wikitable"
| style="width:5em; text-align:center; padding: 3px;" | А а
| 