Хы МыутӀэ версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
1 сатырыр
'''Хы Мыутlэ''' ( [[урысыбзэ|ур-бз.]] Азовское море, [[алыджыбзэ]] Μαιώτιδα λίμνη, [[кърым тэтэрыбзэ]] Azaq deñizi ) - североипшъэ-восточнэкъуэкlыпlэ лъэныкъуэм щыщ Хы Фlыцlэм ибэссеиным, дунейм нэхъ хы цlыкlу, икууагъыр 15 м. фlэкlкъым.
[[Image:Sea_of_Azov-NASA.jpg‎‎‎‎‎|right|thumb|''Хы Мыутlэ'']]
 
7 сатырыр
Зы гупшысыгъэхэмкlэ ''Чабак-денгизым'' зэрихъуэкlауэ: ''чабак - дзыбах - забак - азак - азов'' - цlэр къыхэкlауэ, ауэ абэ пылъхэкъым. Пэмыкl гупшысэгъуэкlэ ''азэкыр'' - тырку псалъэ, лъахъчэ кыригъэкlыу. Абы пэмыкlыу Хым иджыри цlэ иlахэр: ''Барэл-Азов'' ( псы Шъуантlэ ), ''Хы Фракий'' ( фракийхэм: генуэхэмрэ венециэхэмрэ къырагъэкlу ), ''Хы Сурож'' ( Сурожкlэ иджырей къалэ Судакым Кърым дэтым еджэт ) ''Хы Каффа'' ( Каффэр - урым быдапlу щыта, Феодосиэ къалэм иде Къырымым ), ''Хы Киммерий'' ( киммерийхэм яцlэкlэ ), ''Акденгиз'' ( тырку Хы Хужь ), пэжьм нэхъ ирагъэхьчыр иджырей ицlэр Азов къалэм къытекlауэ.
 
Езы псалъэ "азовым" шъхьакlи гупшъэсыгъуэ бжыгъэ щыlа: полов пщым ицlу щытауэ Азум ( Азуф ), Ос лъэпlкъым яцlэкlэ ( ассхэм ), тырку псалъэ азаным ирагъэхьч - "кlагъ" "кlагъым", адыгэ - lузэв. Зэралъытэмкlэ иджырей урысыцlэр XVII илъэсишъэм къыщыкlэдзауэ къытена, Пименым итхылъхэм теухуауэ. Икlи ицlэр здытеубыдатэр хымТэн Тэныр здыхэхьа лъэныкъуэм идежьихыжъэрат. Пётр I Азов зекlуэхэм ежьа нэуж зэр хыуэ Азов щыфlашъар.
 
[[Category:Хэкумэтх ( география )]]