Дзыдзэ

Дзыдзэ
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр
Лъэпкъышхуэ: Псэушъхьэхэр Типхэр: Кордэхэ Тип къуэдзэ: ДжабэрыӀэхэ ХэкӀ: ШэрыпӀхэ ИнфрэхэкӀ: Placentalia ХэкӀыгъуэ: ШъакӀуэпсэушъхьэхэ Лъэпкъ: Дзыдзэхэ Лъэпкъыгъуэ: Дзыдзэ
Латин цӀэр
Martes Pinel, 1792
И щӀыпӀэр
Систематикэ УикилӀэужьыгъуэм Сурэтхэр Уикисурэтылъэм NCBI {{{1}}}

Дзыдзэ (лат-бз.: Martes, ур-бз.: Куница) — шэрыпӀ шъакӀуэ, дзыдзэ лъэпӀкъым (Mustelidae) ящыщу.

АплъэпӀкъыр

Я зэфӀэтыкӀэмкӀэ дзыдзэхэр мы ин дыду щытхэ, лъэгу-теуву зокӀуэхэ, лъапэхэм лъэхъуамбэ тхурытху ятет, лъэхъуамбэхэр хыиут щыту, лъэбжъамэ памцӀэ-цӀыкӀу къыдигъэж пыту, инэӀур памцӀу щыт, тхьакӀуэ кӀэкӀыу. ИпӀкъыр псыгъуэ-кӀыхь, цы Ӏув кӀыхьу тету. ИкӀапэр кӀыхь, икӀыфэ ныкъуэм хуэдиз мэхъу ебгъэлъэтэмэ. Дзэхэр памцӀэ, дзэжъу 5/6 жэдэт, икӀэм ититӀхэрр цӀыкӀу щыт. Я цыр гъуэжьфэм къыщыкӀэдзауэ гъуабджэ-къуафӀцӀафэм носыр, здэпсомрэ зыщыщымрэ елъытауэ.

Яшхыр

Дзыдзэхэр псэушъхьа шъакӀуэм ящыщ. Нэхъ кӀасу яшхыр зэшъакӀуэхэр: кӀэпхъ, дзыгъуэ, фей, тхьакӀумэкӀыхь, бзу, цӀыв, бжъэжъей, джэдыкӀэ. Ягъуэтмэ пхъышъхьа-мышъхьа, дэ Ӏамэ.

Шэныр

Дзыдзэхэр зэрызу псоу псэушъхьа, щызэпыхьахэр гъатхэм якӀэм гъэмахуэм ипэм. Къилъхур тхуы хуэдиз чыр; къуиху нэфху, гъатхэм ипэм къелъхухэ. МэзитӀ хуэдизкӀэ гъуэм исхэ янэр якӀэлъыплъу, мэзищ-мэзипӀлӀым анэм хут ишъын кӀедзэхэ хом-хомурэ.

ЛъэпӀкъхэр

• Martes americana
• Martes flavigula
• Martes foina
• Martes gwatkinsii
• Martes martes
• Martes melampus
• Martes pennanti
• Martes zibellina

Сурэтылъэ

• 
• 
  Martes americana
• 
  Martes flavigula
• 
  Martes foina
• 
  Martes martes
• 
  Martes pennanti
• 
•