Махуэ Гъэпс версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
1 сатырыр
'''[[Махуэ Гъэпс Тхьамахуэм]]''' ([[урысыбзэ|ур-бз.]] ''Неделя'' )
МахуэцIэхэмрэ мазэцIэхэмрэ ехьэлIауэ иджыри къыздэсым зыми
лэжьыгъэ пыухыкIа игъэзэщIауэ щыткъым. Абы къыхэкIыу, мурад тщIащ мы темэм зэрытхузэфIэкIкIэ делэжьыну икIи а Iуэхугъуэм теухуауэ щыIэ еплъыкIэхэр утыку къитлъхьэну.Мыбдеж жыIапхъэу къыдолъытэ, нобэ къагъэсэбэп фIэщыгъэцIэхэм арэзы дызэрытемыхъуэр.
7 сатырыр
куэд тхыгъэхэм хэту урохьэлIэ.
 
* [['''Блыщхьэ]]'''
* [['''Гъубж]]'''
* [['''Бэрэжьей]]'''
* [['''Махуэку]]'''
* [['''Мерэм]]'''
* [['''Щэбэт]]'''
* [['''Тхьэмахуэ]]'''
 
== Блыщхьэ ==
1-Япэу къэтщтэнщ [[блыщхьэ]] «понедельник» псалъэр.
 
1-Япэу къэтщтэнщ [['''блыщхьэ]]''' «понедельник» псалъэр.
къэб. блыщхьэ – понедельник. Тхьэмахуэ зэхуакум къызэрыщIидзэ,адыг. блыпэ – понедельник. МэфацIэ, тхьэумафэм къыкIэлъыкIорэ маф.2
Щапхъэ : къэб. Блыщхьэ махуэм зэIущIэ щыIэт.
Line 32 ⟶ 34:
Ар щыхьэт тохъуэ мы фIэщыгъэцIэм ныбжьышхуэ зэриIэр.
Нэгумэм макъ щ, хь –хэр къыщигъэлъагъуэкIэ, ш, х – хэм диакритическэ дамыгъэ ( ) щIыгъуу къегъэсэбэп. Хьэрф h – кIэ мы псалъэм макъзешэ э къэгъэлъэгъуащ.
Мы махуэм ехьэлIа нэщэнэхэри щыIэщ. Нэхъыжьхэм къызэраIуэтэ-къызэраIуэтэжымкIэ, блыщхьэм зыбгъэпскIыну, ужьыщIэну фIыкъым.
 
жымкIэ, блыщхьэм зыбгъэпскIыну, ужьыщIэну фIыкъым.
== Гъубж ==
 
Тхьэмахуэ зэхуакум хэт махуэхэм ящыщу блыщхьэм къыкIэлъокIуэ къэб. гъубж адыг. гъубдж сир. гъубдж
къэб. [[гъубж]] адыг. [[гъубдж]] сир. гъубдж
Иджырей адыгэбзэм и макъ дэкIуашэ ж, ш, щI –хэр къатекIащ пасэрей адыгэбзэм (общеадыгскэ) и аффрикатэ дж, ч, чI, джъ, чь, чIь –хэр зэтехуэху щабэ хъуа иужь.1
Япэ щIыкIэ пхъашэхэр щабэ хъуащ, итIанэ щабэхэр спирантхэм хуэкIуащ.
Line 65 ⟶ 67:
Бзэртэкъым, дэртэкъым, Iэбжьанэ паупщIыртэкъым, бзылъхугъэм и
щхьэц паупщIтэкъым.
 
== Бэрэжьей ==
 
Чристан динымкIэ а махуэхэр тхьэмрэ езы Исус Христосымрэ яйти
«пост» яIыгът, улажьи упщIантIи хъуртэкъым, махуэр «тхьэ уелъэIуу» епхьэкIын хуейти, абы къытехъукIыжащ а нэщэнэри.
Тхьэмахуэ зэхуакум щыщу гъубжым къыкIэлъыкIуэ махуэм [[бэрэжьей|бэрэжьейкIэ]] «среда» йоджэ.
адыг. бэрэскэжъый – среда. МэфацIэ. Гъубджым къыкIэлъыкIорэр –
бэрэскэжъый.1
Щапхъэ: адыг. [[бэрэскэжъые]] маф
къэб. бэрэжьей махуэ
Мыпхуэдэ псалъэ къэхъукIэр адыгэбзэм куэдрэ къигъэсэбэпкъым.
Line 83 ⟶ 87:
дэу къэхъуащ:
Бэрэскэ + жъый («маленький, «малый»).
Япэ Iыхьэр грекыбзэм ([[Алыджыбзэ|алыджыбзэм]]) paraskeue “пятница» жиIэу хэтащ.
Абы къыхэкIри грузиныбзэм къэкIуащ – paraskewi «пятница», иужькIэ адыгэбзэм къыхыхьащ. А псалъэм апхуэдэ гъуэгу къикIуащ грузиныбзэм къыхэкIри.
Апхуэдэщ убых. брасхьэ «среда», инг. пIфьраска, чеч. пIураска
Line 97 ⟶ 101:
ЗэрыгурыIуэгъуэщи, мы махуэм ехьэлIауэ цIыхухэм зэхуэмыдэ еплъыкIэхэр яIэщ. Ауэ, дапхуэдэу щымытми, бэрэжьей махуэр нэхъ ягъэлъапIэхэм ящыщу къэгъуэгурыкIуащ.
 
== Махуэку ==
Тхьэмахуэм и еплIанэ махуэм [[махуэку|махуэкукIэ]] «четверг» йоджэ.
 
къэб. [[махуэку]] адыг. [[мэфэку]]
Тхьэмахуэм и еплIанэ махуэм [[махуэку|махуэкукIэ]] «четверг» йоджэ.
къэб. [[махуэку]] адыг. [[мэфэку]]
Адыгэбзэмрэ адыгейбзэмрэ мы псалъэхэр фонетикэ и лъэныкъуэкIэ
щызэщхьэщокI. Ар къызыхэкIыр адыгейхэм ху-м ипIэкIэ ф зэрыжаIэрщ.
Line 116 ⟶ 122:
Дапхуэдэу щымытами, а псалъэм тхьэмахуэм «неделя» ику къикIыу аращ.
 
== Мерэм ==
Тхьэмахуэ зэхуакум и етхуанэ махуэм [[мерэм|мерэмкIэ]] «пятница» йоджэ.
 
Адыгэбзэм къыщхьэщыкIыу, адыгейхэм а махуэм щхьэкIэ [[бэрэскэшхуэ]] «пятница» жаIэ.3
Тхьэмахуэ зэхуакум и етхуанэ махуэм [[мерэм|мерэмкIэ]] «пятница» йоджэ.
Адыгэбзэм къыщхьэщыкIыу, адыгейхэм а махуэм щхьэкIэ [[бэрэскэшхуэ]] «пятница» жаIэ.3
Мы псалъэ къэхъукIэр адыгэбзэм куэдрэ къегъэсэбэп:
-шхуэ – суффиксымкIэ щыIэцIэм, плъыфэцIэм къытекIа щыIэцIэхэм
Line 158 ⟶ 166:
Абы и щыхьэтщ хьэрыпхэм я тхьэмахуэр а махуэмкIэ зэриухыр, зыгъэпсэхугъуэ махуэуи къалъытэр зэрыарар.
 
== Щэбэт ==
Тхьэмахуэ зэхуакум щыщу мэремым къыкIэлъыкIуэ махуэм щхьэкIэ
 
[[щэбэт]] «суббота» жаIэ.
Тхьэмахуэ зэхуакум щыщу мэремым къыкIэлъыкIуэ махуэм щхьэкIэ щэбэт «суббота» жаIэ.
Адыгейхэм – [[шэмбэт]], Сирием, Тыркум щыпсэу адыгэхэм мэфэзакъу
жаIэ (махуэ закъуэ кърагъэкIыу).3
Нэгумэ Шорэ и тхыгъэм хэтщ шабет «суббота» псалъэр.
Line 171 ⟶ 180:
журтхэм нэхъ ягъэлъапIэ махуэхэм ящыщщ, уеблэмэ мы махуэм ахэр лажьэркъым, я зыгъэпсэхугъуэ зэманщ.
 
== Тхьэмахуэ ==
 
Щэбэтым къыкIэлъыкIуэ махуэр [[тхьэмахуэ|тхьэмахуэращ]] «воскресенье».
 
Щэбэтым къыкIэлъыкIуэ махуэр [[тхьэмахуэ|тхьэмахуэращ]] «воскресенье».
Тхьэмахуэ псалъэм нэгъуэщI мыхьэнэи иIэщ: «Неделя» махуибл
зэхуаку Нэгумэ Шорэ и лэжьыгъэм мыпхуэдэу щетх: