Бжьо версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
20 сатырыр
| range legend =
}}
'''Бжьо''' ( [[Латиныбзэ|лат-бз.]]: ''Dama dama'', [[Урысыбзэ|ур-бз.]]: ''Лань'' ) - къэкlыгъэшх псэушъхьа, шэрыпl, щыхь лъэпкъым ящыщу. Адрейхэм нэхъ зэрамыхьчыр бжъакъуэ бгъуэшхуэхэмрэ фэ уэгумрэ.
 
== Аплъэпкъыр ==
Бжьор [[Мэз бжэн|мэзбджэным]] нэхърэ нэхъ иныфlу щыт, ауэ [[Щыхь|шъыхьым]] нэхърэ нэхъ цlыкlу икlи нэхъ псынкlэ. [[Еуропэ|Еуропэм]] щыпсохэм я кlыфэм икlыхьагъыр см. 130 - 175 мэхъу, кlапэ см. 20 хъууэ пыту, илъэгагъыр см. 80 - 105 мэхъур, хьалъагъыр кг. 65 - 110 хъухэм, кг. 45 - 70 бзыхэм. Месопотамым щыщ бжъо хъухэр ( Dama mesopotamica ) ялъэгагъымкlэ метритlым носхэр. Бжъом иаплъэпкъыр нэхъ лыпцlу щыт [[Щыхь|шъыхьым]] ем нэхърэ, ипшъэмрэ илъакъуэхэмри нэхъ кlэкlыу щыту. Месопотам бжъом хуэмыду ибжъакъуэхэр белышъхьам ехьчу къытекlэфыну.
 
Бжьор [[Мэз бжэн|мэзбджэным]] нэхърэ нэхъ иныфlу щыт, ауэ [[Щыхь|шъыхьым]] нэхърэ нэхъ цlыкlу икlи нэхъ псынкlэ. [[Еуропэ|Еуропэм]] щыпсохэм я кlыфэм икlыхьагъыр см. 130 - 175 мэхъу, кlапэ см. 20 хъууэ пыту, илъэгагъыр см. 80 - 105 мэхъур, хьалъагъыр кг. 65 - 110 хъухэм, кг. 45 - 70 бзыхэм. Месопотамым щыщ бжъо хъухэр ( Dama mesopotamica ) ялъэгагъымкlэ метритlым носхэр. Бжъом иаплъэпкъыр нэхъ лыпцlу щыт [[Щыхь|шъыхьым]] ем нэхърэ, ипшъэмрэ илъакъуэхэмри нэхъ кlэкlыу щыту. Месопотам бжъом хуэмыду ибжъакъуэхэр белышъхьам ехьчу къытекlэфыну.
 
Ифэр гъэ екlуэкlым елъытауэ зэрехъуэкlыр. Гъэмахуэм кlыбышъхьамрэ кlапэмрэ плъыжь-гъуабджу щыт, хужь хэпхъауэ; ныбафэ лъэныкъуэмрэ лакъуэхэмрэ нэхъ нэху щытхэ. Шlымахуэм шъхьар, пшъэр, тхьакlумэхэр джоуэ гъуабджэ-кlыф мэхъухэр, кlыбыр, ибгъухэр фlыцlэм носыр, ныбафэмрэ лъакъуэхэмрэ псыфэ мэхъу. Куэду иэ фlыцlабзэху иэ хужьыбзэуи къохъухэр.
 
== Здэпсохэр ==
Пэсырей лъэхъэнэхэм финикийхэмрэ абыхэм яуж иту римхэмрэ [[Африкэ|Ипшъэ Африкэмрэ]], [[Азиэ|Азиэ Цlыкlумрэ]] ирачурэ [[Хы Курыт|хы курытым]] бгъэдэлъ еуропэ къэралхэм ирачэт ( [[Алыдж|Алыджым]], [[Урым|Урымым]], [[Эспаниэ|Эспаниэм]] ). Лъэхъэнэ курытхэм бжъор [[Британиэшхуэ|Инджылызым]] ирачэ, абы пэмыкlыу [[Даниэ|Даниэм]] ирачэри абы икlыу Еуропэ Курытым носыр. Яужкlэ ирачэ [[Ипшъэ Америкэ|Ипшъэ Америкэм]], [[Аустралиэ|Аустралиэм]], [[Зелэнд Кlэ|Зелэнд Кlэм]], [[Африкэ|Ишъхъэрэ Африкэм]], [[Япон|Японым]], абыхэм шъхьахуиту иджыпсту щопсоу.
 
 
 
Пэсырей лъэхъэнэхэм финикийхэмрэ абыхэм яуж иту римхэмрэ [[Африкэ|Ипшъэ Африкэмрэ]], [[Азиэ|Азиэ Цlыкlумрэ]] ирачурэ [[Хы Курыт|хы курытым]] бгъэдэлъ еуропэ къэралхэм ирачэт ( [[Алыдж|Алыджым]], [[Урым|Урымым]], [[Эспаниэ|Эспаниэм]] ). Лъэхъэнэ курытхэм бжъор [[Британиэшхуэ|Инджылызым]] ирачэ, абы пэмыкlыу [[Даниэ|Даниэм]] ирачэри абы икlыу Еуропэ Курытым носыр. Яужкlэ ирачэ [[Ипшъэ Америкэ|Ипшъэ Америкэм]], [[Аустралиэ|Аустралиэм]], [[Зелэнд Кlэ|Зелэнд Кlэм]], [[Африкэ|Ишъхъэрэ Африкэм]], [[Япон|Японым]], абыхэм шъхьахуиту иджыпсту щопсоу.
 
 
 
 
 
 
 
== Зэрыпсохэр ==
 
Бжъом ипсэукlэмкlэ [[Щыхь|шъыхьым]] ехьч, ауэ абы хуэду псэупlэ къыхэхынымкlэ зэхэдз ишъкъым, нэхъыбу здыхэсхэр уэздыгъей мэзхэм иэ мэзкъуийхэм. Икlи [[Щыхь|шъыхьым]] хуэду гумаху, сакъу щыткъым ауэ ипсынкlагъымрэ, джэнагъымрэкlэ къыкlэрыхукъым. Бжъор ишхыным къэкlыгъэ фlэкlа хэткъым: удз, жыг тхьампэ. Зэзэмызэкlэ пхъафэр къыкlэратхъурэ яшхыр, ауэ [[Щыхь|шъыхьхэм]] хуэду жыгхэм зэран яхуэхъухэкъым. Щызэпыхьахэр фокIадэм къыщыкlэдзауэ щакIуэгъуэм нэгъунэ. Абы щыгъуэм бжъохъухэр ину гоун кlадзэ, бзыхэр ираджу, я шlыпlэхэм пlалъэ яlар ягъэлъагъу. Хъу нэхъ къэрууфlэхэм я пlалъэр зэрагъэлъагъуэр шlыр мыкууэ кыратlыкlыу, игъуалъхьу, абы илъу гоун, бзыхэр ираджу. Бзыхэм гуп цlыкlурэ заlыгъхэ, хъу нэхъ къэрыуфlэхэм я шlыпlэхэм лъыхъу. [[Щыхь|Шъыхьыхъухэм]] ялъытауэ бжъом зы гупышху зэхихуэхэкъы бзыхэр, яужкlэ ежьэжьхэми зэран яхуэмыхъу еутlыпщхэ.
 
Line 49 ⟶ 38:
 
== Сурэтылъэ ==
 
<gallery perrow=3>
File:Hellenthal 0656.jpg
Къыздырахар: "https://kbd.wikipedia.org/wiki/Бжьо"