Уикипедиэ

Аруан куей версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Browse history interactively
← Япэ ит зэгъэзэхуэжыныгъэрКъыкӀэлъыкӀуэ зэгъэзэхуэжыныгъэр →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
1 сатырыр
{{Administrative unit
|Фэр1 = {{Color|Урысей}}
|АдыгэцӀэр = Аруан къедзыгъуэкуей
|И цӀэдыдэр = {{Lang-ru|Урванский район}}<br />{{lang-krc|Урван район}}
|Дэмыгъэ =
|Нып =
|Дэмыгъэм и бгъуагъыр =
|Ныпым и бгъуагъыр =
|ШӀыпӀэтхыпхъэ = Location of Urvansky District (Kabardino-Balkaria).svg
|ШӀыпӀэтхыпхъэм и инагъыр =
|Администрациэ гуэшыгъуэм и шӀыпӀэтхыпхъэ =
|ШӀыпӀэтхыпхъэм и инагъыр аг =
|Къэрал = [[Урысей|Урысей]]
|Къэрал уэрэд =
21 сатырыр
|Махуэ =
|Тхьэмадэ = Къущ Хьэсэнбий и къуэ Валерий
|Тхьэмадэм и цӀэр = Тхьэмадэ
|Къедзыгъуэм и тхьэмадэр = Къанокъуэ Хьэмашэ и къуэ Антермыкъан
|Тхьэмадэм и цӀэр2 = Тхьэмадэ
|ВКӀуП =
|ВКӀуП-м и гъэр =
|ВКӀуП-м и пӀэр =
|ВКӀуП зы цӀыхум къытехуэр =
|ВКӀуП зы цӀыхум къытехуэмкӀэ и пӀэр =
|Бзэр =
|Бзэхэр = [[адыгэбзэ]], [[урысыбзэ]]
|Джылэр = 72 260
|Джылэбжыгъэм и гъэр = 2013
|Джылэпсом и процентыр =
|БжыгъэмкӀэ и пӀэр =
|Ӏувагъыр = 160
|ӀувагъымкӀэ и пӀэр =
|Лъэпкъ дэсхэр = [[адыгэхэр]], [[урысхэр]]
|Динхэр = муслымхэр, чылыстэнхэр
|Инагъыр = 458
|ИнагъымкӀэ и процент =
|ИнагъымкӀэ и пӀэр = 9
|ЛъэгапӀэ нэхъ иныр =
|ЛъэгапӀэ курыт =
|Лъахъшагъуэр =
|БгъуагъымкӀэ =
|КӀыхьэгъымкӀэ =
|Зэманыгъуэ = {{MSK0}}
|Аббревиатурэр =
59 сатырыр
|Гулъытыгъуэ =
}}
'''Аруан къедзыгъуэ''' ({{Lang-ru|Урванский район}}) — [[Къэбэрдей-Балъкъэр]]эм и зы администрациэ къедзыгъуэщ.▼
 
▲'''Аруан къедзыгъуэкуей''' ({{Lang-ru|Урванский район}}, {{lang-krc|Урван район}}) — [[Къэбэрдей-Балъкъэр|Къэбэрдей-Балъкъэр республикэм]]эм и зы администрациэ къедзыгъуэщкуейщ.
Къалащхьэр — [[Нарткъалэ]]. ▼
 
▲Къалащхьэр — [[Нарткъалэ]].
== Географиер ==
Аруан къедзыгъуэр [[Къэбэрдей-Балъкъэр]] республикэм и ипшэ-дыгъэкъыкъуэкIыпIэ IыхьэмкIэщ щыIэщ. ДыгъэкъухьэпIэмкIэ [[Шэджэм къедзыгъуэ|Шэджэм къедзыгъуэрэ]] [[Бэхъсэн къедзыгъуэ|Бэхъсэн къедзыгъуэрэ]], ишхъэрэкIэ [[Майскэ къедзыгъуэ]]р, дыгъэкъуэкIыпIэмкIэ [[Лэскэн къедзыгъуэ|ЛэскIэн къедзыгъуэр]], ипшэмкIэ [[Шэрэдж къедзыгъуэ]]хэр къыбгъуэдохьэхэр. ▼
 
== Хэкумэтх ==
Къедзыгъуэм и инагъыр — 458 км² мэхъу.
▲Аруан къедзыгъуэркуейр [[Къэбэрдей-Балъкъэр]] республикэм и ипшэ-дыгъэкъыкъуэкIыпIэ IыхьэмкIэщ щыIэщ. ДыгъэкъухьэпIэмкIэ [[Шэджэм къедзыгъуэ|Шэджэм къедзыгъуэрэ]] [[Бэхъсэн къедзыгъуэ|Бэхъсэн къедзыгъуэрэ]], ишхъэрэкIэ [[Майскэ къедзыгъуэ]]р, дыгъэкъуэкIыпIэмкIэ [[Лэскэн къедзыгъуэ|ЛэскIэн къедзыгъуэр]], ипшэмкIэ [[Шэрэдж къедзыгъуэ]]хэр къыбгъуэдохьэхэр. И инагъыр — 458 км² мэхъу.
 
КъедзыгъуэмКуейм и щIымкIэ нэхъ инхэу Шэрэджыпсыр, Арыуаныпсыр, Ахъсырэпсыр, Къэхъуныпсхэр ирожэхэ.
 
== Тхыдэ ==
КъедзыгъуэрКуейр 1921-гъэм къагъэхъуащ нэхъыщхьэ къытеувахэм.
 
1937-гъэм Аруан къедзыгъуэмкуейм ЛэскIэн къедзыкъуэркуейр хагъэкIащхагъэщхьэхукIащ, щхьэхуит къедзыгъуэукуейуэ.
 
1962-гъэм къедзыгъуэмкуеим хагъэхьэжахэщ ЛэскIэн къедзыгъуэмрэкуеймрэ Совет къедзыгъуэмрэкуеймрэ, ахэм щынэмыщI [[Нартан|Нартанрэ]] [[Джэрмэншыч|Джэрмэншычрэ]] къуажэхэр Шэджэм къедзыгъуэмкуейм хэту щтахэр къыхагъэхьэукъыхагъэхьащ.
 
1964-гъэм Аруан къедзыгъуэркуейрр Къэбэрдей-Балъкъэрым и къедзыгъуиймкуей ийм и зы къедзыгъуэкуейуэ ящIащ, Нартан къуажэр [[Шэджэм къедзыгъуэ|Шэджэм къедзыгъуэмкуейм]] хагъэхьэжрииратыжри.
 
2003-гъэм къедзыгъуэмкуейм аргуэруиаргуэру ЛэскIэн къедзыгъуэркуейр къыхагъэщхьэхукIыжахэщ.
 
== Административнэу зэрыугуэшар ==
Аруан къедзыгъуэмкуейм хеубыдэхэр:
 
* '''Къалэхэр'''
Line 99 ⟶ 98:
# [[Шытхьэлэ]]
 
== ДжылэрЖылэр ==
{| class='standard' style='text-align: center;'
! colspan=16 | ЦIыху бжыгъэр
Line 117 ⟶ 116:
| 72 260
|}
Джэлэ исым и Iувагъыр — 160 цӀыху/км²▼
 
▲ДжэлэЖылэ исым и Iувагъыр — 160 цӀыху/км²
; Лъэпкъ дэсхэр (2010 гъэ)<ref>[http://kbr.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/kbr/resources/7bf71d804160e5d3a799f7aa342c692f/4.+Население+по+национальности+и+владению+русским+языком+по+муниципальным+образованиям+и+населенным+пунктам.xlsx Ещанэ том. ЕплIанэ таблицэ. Къэбэрдей-Бэлъкъэрым джылэ исыр лъапкъыгъуэкIэ зэрыугуэшар, Урысей псо джылэ ис къэбжын 2010-гъэм ирагъэкIуэкIам къыхэкIыу]</ref>:▼
 
▲; Лъэпкъ дэсхэрисхэр (2010 гъэ)<ref>[http://kbr.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/kbr/resources/7bf71d804160e5d3a799f7aa342c692f/4.+Население+по+национальности+и+владению+русским+языком+по+муниципальным+образованиям+и+населенным+пунктам.xlsx Ещанэ том. ЕплIанэ таблицэ. Къэбэрдей-Бэлъкъэрым джылэ исыр лъапкъыгъуэкIэ зэрыугуэшар, Урысей псо джылэ ис къэбжын 2010-гъэм ирагъэкIуэкIам къыхэкIыу]</ref>:
{|class="standard sortable"
|-
148 сатырыр
 
; Урбанизацэр
ДжылуЖылу исыр — 71 782 цIыхуу мэхъу. Абы щыщу 44 % Iыхьэр Нарткъалэ дэсхэщ.
 
ЦIыхухъухэр — 33 771 цIыхуу мэхъу (47 %), цIыхубзхэр — 38 011 мэхъу (53 %)
Къыздырахар: "https://kbd.wikipedia.org/wiki/Аруан_куей"