Мазэ

Ма́зэ (дамугъэ: ) – ЩӀыгум и гъусэ дыдэ закъуэщ. ЩӀылъэм къырит нэхугъэмкӀэ етӀыуанэ увыпӀэр Дыгъэм иеужькӀэ иӀыгъщ, абы намыщӀкӀэ Дыгъэм и вагъуэкъанхэнхэм я гъусэхэм щыщыу инагкӀэ етхуанэ увыпӀэр иӀыгъщ. ЦӀыхур ауфэ пкъыхэм щыщыу ЩӀылъэм намыщӀ Мазэ зыращ зытеувауэ ябжыр. ЩӀылъэм и купсэмрэ Мазэм и купсэмрэ я зэхуаку жыжьагъ нэхъыбэмрэ нэхъмащӀэмрэ якурытыр км 384 467'щ.

Псалъэм и тхыдэ

АдыгэцӀэ Мазэмрэ апхъаз-абазэ Амза-мрэ зы пэсырей псалъэм къыхокӀыр.

Мазэм и къэхъукӀэр

Зэжьэхэуэшхуэм и теориэр зэрекӀуэкӀар

ЩӀэныгъэлӀхэм Мазэм и щӀыщхьэфэр ӀэрымыхьащӀыкӀэ пари ящӀэтэкъым Мазэр къыщыхъуа зэманымкӀи, къызэрыхъуамкӀи. Гупщысыгъуищ щыӀэхэщ, а щыри зыкӀи зэмыщхьыу:

• Мазэри ШӀыгури зы зэманым зэгъусэу къэхъуахэу, газрэ сабэрэ зыхэт пшагъуэм къыхэкӀахэу;

• Мазэр ШӀыгум пэмыкӀ пкъы хэуа яуж къыхэкӀауэ;

• Мазэр пэмыкӀ пӀэм зэфӀэувауэ, яужьым ШӀыгум иубыдыу яужьым зыбгъэдишауэ.

Ауэ, къэӀуэхугъуэ щӀэуэ къыхэкӀа лэжьыгъэхэм, Мазэм и щӀышъхьэфэм къырахамкӀэ, Зэжьэхэуэшхуэм и теориэ джоуэ: илъэс миллиарди-4,5 зэӀэбэкӀыжамэ вагъуэкъан ЩӀыгумрэ (Гейэ) Тейэмрэ зэжьэхэуахэ. Еуэгъуэр и кум темыхуу и бгъумкӀэ техуауэ ялъытэ. Зэжэхэуэгъуэм яуж Мазэм къытриудахэмрэ щӀышъхьэми текӀахэмрэ ЩӀыгум и гъунапкъэм техуахэ. Тыкъыр къыхэкӀахэм яужьым Мазэжьыр къыхэкӀа. ЩӀыгум и лъагъуэм (орбитэм) джэрэзыурэ и радиусыр км-60000 хуэдиз хъууэ. Зэжьэхэуэгъуэм яужь ЩӀыгу джэрэзыгъуэм и псынщӀагъыр куэду хэхъуа (и зы къэгъэзэгъуэм сэхьэтитху нэхъ ихьтэкъым), икӀи зигъэча хъуа ипкъым. А гупшысыгъуэм (теориэм) хуэныкъуэгъуэ иӀэ щхьэкӀэ иджырей зэманым нэхъ лъэщу къалъытыу щыт.

Last edited 6 years ago by YiFeiBot