Лабэжъ
Лабэжъ (ур-бз.: Лаба) — Краснодар къэралым псы ежэх, сэмырабгъумкӀэ Псыжъ холъадэ.
| Лабэжъ | |
|---|---|
| |
| КӀыхьагъыр: | 214 км |
| Псыхъуэм и инагъыр: | 12 500 км² |
| Псыхъуэр: | Хы МыутӀэ |
| Псыуэ ихьыр: | 95,7 м³/с (и пэм идежь) |
| КъызхэкӀыр: | Лабэшхуэмрэ ЛабэцӀыкӀумрэ я зэхэлъэдэгъуэм |
| КъыхэжыпӀэр: | Къалэдэс станицэ (Краснодар къэрал) |
| И пэр: | Псыжъ |
| Псыпэм и щӀыпӀэр: | Лабапэкъалэ (Краснодар къэрал) |
| Хэкур: | Урысей |
| Хэку къедзыгъуэхэр: | Адыгэ къэрал, Краснодар къэрал |
| ГВР: | 06020000912108000003180 и 06020000712108000003180 |
| |
ЦӀэр зэгъэзэхуэжын
КъуэкӀыпӀэ Къаукъазым инэхъ псы инхэм ящыщ, Псыжъ исэмырабгъумкӀэ хэлъадэ. БзэхэмкӀэ азэ цӀыхухэр зэм хуэкӀуакъы м я гупшысэнхэмкӀэ цӀэр къызхэкӀэам. Нэхъ зыхуэкӀуэхэр гупшысагъыитӀ. Зыр ираныбзэм къыхэкӀа псалъэ "алб" - хыжь, абы пашъэ. ЕтӀуанэр - апхуэдууи иран псалъэ "лаб" ("лав") - псы Ӏуфэ къикӀыу. Апхуэдыуи пэмыкӀыуи а гупшысэхэм пагъэувэ щыӀа. К.Х. Мерэтыкъуэм зэритхымкӀэ Лэбэ цӀыкӀум зыпс хэлъадэр Ӏуашъхьа Лоуба (абазэ псалъэ, къыкӀыр гурыӀуэгъуэкъым) къыкӀожыр.
Хэкумэтх зэгъэзэхуэжын
Ӏуашъхьахэм мыл телъхэм къыкӀэжу, Лабэшхуэмрэ ЛабэцӀыкӀумрэ япсым къахэкӀыу икӀыхьагъыр км 347 мэхъу. Лабэшхуэмрэ ЛабэцӀыкӀумрэ я зэхэлъэдэпӀм къыщыкӀэдзауэ быбжмэ икӀыхьагъыр км 214 мэхъу. Ипсыхъуэм ибгъуагъыр 12 500 км². ИшъхьамкӀэ Лабэмрэ псы хэлъадэхэмрэ уэру щытхэ, къуэ куухэм дэжу. ИкӀагъымкӀэ ипсы Ӏуфэхэр лъахъчу щыт, езыр хом мэхъужь. Псыр къызхэкӀыр зэхэт: уэсыпс, мылтӀкӀуэпс, уэшхыпс.
Псы нэхъ ин хэлъадэхэр: Чэмлыкъ (ижьыгъурабгъумкӀэ), Фэрс (сэмырабгъумкӀэ).
Хьаблэ Ӏуфэм Ӏутхэр зэгъэзэхуэжын
Къэрэшей-Шэрджэсым: Пхиэ, Дамхьуэрц, Зэджэдэн, Рожъкъуауэ, Азиатскэ, Псэмэн, Курджиново, Подскальное. ЯужкӀэ Краснодар къэралыр холъадэ: Ахметовскэ, Каладжинскэ, Мостовской, Лабинск, Курганинск... Адыгей къэралым икъуаджэхэр: Хуэдз, Натырбово, Куэчхьаблэ, Еджэрыкъуэй, Пшизо, Джэмбэчий, Хьатикъуай.