Псей
| Псей | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Псей къэкӀыгъэшъэныгъэмкӀэ сурэтым зэхэхауэ | ||||||||||||
| ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Латин цӀэр | ||||||||||||
| Picea A.Dietr. | ||||||||||||
| ЛӀэужьыгъэхэр | ||||||||||||
|
тхылъым еплъ
| ||||||||||||
|
Псей (лат-бз.: Picea, ур-бз.: Ель) — къэкӀыгъэ, жыгхэм ящыщу. ЛъэпӀкъ 35 зэшъхьащокӀхэ, гъэпсом удзыфу щыту, лъагэху (м. 30 нэсу).
Сурэтыр зэгъэзэхуэжын
Я лъабжъэр япэрей илъэс 10-15 занду шӀым хохьа, яужкӀэ шӀышъхьам идекӀэ зэкӀэкӀыу кӀедзэри илъабжъэ япэре-зандэр мэгъужь. Абы хуэду ялъыбжъэр зэрыкӀым шъхькӀэ жьыбгъэшхуэм пэщытыфхэкъым, куэдыр мэукӀурийхэ.
Къудамэхэр кӀагъымкӀэ бгъуэуэ зэкӀокӀхэр, ишъхьамкӀэ зэв хъужьху. ЖыгыпӀкъым занкӀыу къыхэкӀху. Япэрей илэс 3-4 лъэныкъуэ къудамэ къыпыкӀэкъым.
Ифэр псыфу, шашу щыт.
Итхьампэхэр бану мэкӀхэр; кӀэкӀыу, удзыфу, памцӀу щыту. Къудамэм илъэс 6 иэ нэхъыбу тетхэ
Илъэс 250-300 хуэдиз мэкӀыр (мэпсо).
ЛӀэужъыгъэхэр зэгъэзэхуэжын
Нэхъыбу дуней-мэзхэм къэкӀхэм ящыщыр Еуропэ Псей (Picea abies), ишъхъэрэ Еуропэмрэ, курыт Еуропэмрэ къыщыкӀыу, Финлэндиэм, Урысейм и еуропей лъэныкъуэм (ипшъэ тундрэм къыщыкӀэдзауэ Индыл нэгъунэ), яужкӀэ Урал псомрэ Сыбырымрэ хеубыдэри Алтаимрэ Амурымрэ носыр.
Сыбыр Псей (Picea obovata) Урысейм и еуропей лъэныкъуэм Еуропэ Псейм дэкӀыгъу мэкӀыр, ишъхъэрэ-къуэкӀыпӀэ, къуэкӀыпӀэ лъэныкъуэхэр иубыду. Уралым, КъуэхьапӀэмрэ КъуэкӀыпӀэ Сыбырымрэ.
Къаукъазым къыщыкӀыр Къаукъаз Псей (Picea orientalis), ибанэхэр нэхъ цӀыкӀу щыту адрейхэм елъытамэ.
ЛъэпӀкъу хъуар:
- Picea alcoquiana
- Picea asperata
- Picea brachytyla
- Picea breweriana
- Picea chihuahuana
- Picea crassifolia
- Picea engelmannii
- Picea glauca
- Picea glehnii
- Picea jezoensis
- Picea koraiensis
- Picea koyamae
- Picea laxa
- Picea likiangensis
- Picea mariana
- Picea martinezii
- Picea maximowiczii
- Picea meyeri
- Picea montigena
- Picea morrisonicola
- Picea neoveitchii
- Picea obovata
- Picea omorika
- Picea orientalis
- Picea polita
- Picea pungens
- Picea purpurea
- Picea rubens
- Picea schrenkiana
- Picea sitchensis
- Picea smithiana
- Picea spinulosa
- Picea wilsonii
Сурэтылъэ зэгъэзэхуэжын
 Еуропэ Псей |
 Сыбыр Псей |
 Къаукъаз Псей |
 Picea glauca |
 Picea jezoensis |
 Picea glehnii |
 Picea koyamae |