БжэндэхъумацӀэ
БжэндэхъумацӀэ | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
Латин цӀэр | ||||||||||||||||
Sturnus roseus Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||||
|
БжэндэхъумацӀэ (лат-бз. Sturnus roseus) — бжэндэхъу лъэпкъщ.
Теплъэр
зэгъэзэхуэжынМыр къызэрыкӀуэ бжэндэхъум хуэдизщ, и лъэтэкӀэкӀи ещхьщ, ауэ теплъэкӀэ къыщхьэщокӀ. И щхьэр, пщэр, дамэхэр, кӀэр фӀыцӀафэщ, адрейхэр плъыфэщ. Адрей бжэндэхъухэм ялъытауэ и пэр гъум кӀэщӀщ, щхьэгуагуэщ.
Здэпсэухэр
зэгъэзэхуэжынКъэралъыгъуэ хуабэм щопсэу. Гъэмахуэм зэзэмызэкӀэ гупышху къолъатэ. Зэрызхурэ ахэр зыщӀыпӀи щыплъагъунукъым. Илъэс кӀыхьагъым быдэу зэрыӀыгъ гупышхуэщ, псом хуэмыдэу къишыгъуэ зэмагым. Бзу ныбаблэ бжыгъэншэр уафэр щӀахъумэу, цӀыхухэм я щхьэфэцыр ягъэтэджу, гъуэжькуй плъыфэу зэкъуэхуауэ къатоуэ жыг хадэхэм, пытыр пагъэкъабзыкӀри адэкӀэ мэлъатэ.
Ӏусыр
зэгъэзэхуэжынИ Ӏус нэхъыщхьэр мацӀэ лӀэужьыгъуэхэращ. Зы къуалэбзум мацӀэ 200 нэс махуэм ешх, езым и хьэлъагъым хуэди 2,5 хъууэ. КъинэмыщӀауэ, мыхьэмышх гуэри къыхэмыхуэу къуалэбзу гупым пхъэщхьэмыщх жыг хадэхэм япытыр псынщӀэу къыпагъэкъэбзыкӀыр. ЗэрышхакӀуэм къинэмыкӀауэ икӀи хахуэщ. Езыхэм ялъытауэ куэдкӀэ нэхъ пӀащэ къуалэбзухэм, вындхэм, къуалэхэм, къуанщӀэхэм, я абгъуэхэр яхъунщӀэ, зейхэм къытырах, щогъуалъхьэ.
Иужьырейуэ бжэндэхъумацӀэхэр Къаукъазым къыщылъэтар 2002 гъэм и бадзуэгъуэм, Нэгъуей губгъуэм къытеуахэу.
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ орнитологиэмкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. |
Тхылъхэр
зэгъэзэхуэжын- Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкесск. 2007 гъ.