КӀэпхъ
| КӀэпхъ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Латин цӀэр | ||||||||||||
| Sciurus | ||||||||||||
|
КӀэпхъ (лат-бз.: Sciurus, ур-бз.: Белка) — шъэрапӀ псэушъхьа, кӀэпхъ лъэпӀкъым ящыщу, абы пэмыкӀыу иджыри бурундукхэр хагъыхьа а лъэпӀкъым. Езы кӀэпхъхэр 30 хуэдизу зэшъхьащокӀхэ Еуропэм, Ипшъэ Америкэм, Ишъхъэрэ Америкэм, Азиэм щопсохэ.
АплъэпӀкъ псыгъуэ-кӀыхь иӀа, кӀапэ бэлацэ пыту, итхьакӀумэхэр кӀыхь, цыр гъуабджэ ныбэр хужьу (шӀымахуэм гъуабджэр псыфэ мэхъур). Аустралиэм щымыхъукӀэ шӀыпӀу хъуам щопсохэ.
Я шэнымкӀэ нэхъыбэм зэрашъэр кӀэпхъхэм шӀымахуэм зэр зыхуагъэхьазырыр ӀускӀэ. Я ныкъуэхэм дэхэр шӀым кӀатӀэ, адрейхэм жыг-кӀуэцӀым иралъхьа. Псэушъхьа азэхэм къызэращыхъумкӀэ кӀэпхъхэм зэрамышъэжьм я нэхъыбэм, зэр я щыгъупшэжьым шъхьакӀэ дэхэр здыкӀатӀар мэзым доӀапыкъухэ илъэсыкӀэм аа дэ къэнахэр жыгыкӀыу кӀыжьху. КӀэпхъ гуэрэхэр щы хуэсакъым идей лъэкъуитӀым тоувэхэри заплъыхьыр. КъашъакӀуу згуэрэ ялъэгъуамэ ину мэкӀийхэ, адрей кӀэпхъхэм ягъашъыу.
Зэман нэхъ къахьалъэкӀыр гъатхэр къыщихьам, шӀым кӀатӀа дэхэм кӀын щыкӀадзэкӀэ яшхыжьыфкъым. Апхуэдэм иде жыгхэм я тхьампэ къэтӀэпӀахэр яшхыр. КӀэпхъхэм я нэхъыбэм апхуэдэ зэманым шхынкӀэ зэхэдз яшъкъым : дэхэм, джылэм, Ӏаргъэбэгухэм щымыхъукӀэ - цӀыв Ӏамэ, джэдыкӀэ, бзу цӀыкӀу, псэушъхьа цӀыкӀу, хьандыркъуакъуэ джоуэ яшхыр.
Лъэпкъхэр:
- Аберт икӀэпхъ
- Sciurus aestuans
- Аллен икӀэпхъ
- Иран кӀэпхъ
- Аризонэ кӀэпхъ
- Дышъэц ныбэ кӀэпхъ
- Каролинэ псыфэ кӀэпхъ
- Sciurus colliaei
- Sciurus deppei
- Sciurus flammifer
- Sciurus gilvigularis
- Sciurus granatensis
- Sciurus griseoflavus
- Псыфэ кӀэпхъ
- Sciurus ignitus
- Sciurus igniventris
- Япон кӀэпхъ
- Неяритян кӀэпхъ
- ФӀыцӀэ кӀэпхъ
- Sciurus oculatus
- Sciurus pucheranii
- Sciurus pyrrhinus
- Ричмонд икӀэпхъ
- Санборн икӀэпхъ
- Sciurus spadiceus
- Sciurus stramineus
- Къуэлэн кӀэпхъ
- КӀэпхъ
- Иукатан кӀэпхъ
- Друид кӀэпхъ